( ( يا ايها الذين امنوا اطيعوا الله و اطيعواالرسول و اولي الامر منكم ... ) ) ، ( نسا، آيه 59 ) . مفسرين در اين آيه شريفه درمعني ( اولي الامر ) بحث هاي مفصلي دارند چون اين موضوع درباره يكي ازمهمترين مسايل اسلامي است كه مساله رهبري مسلمين را مطرح مي كند و مراجع واقعي مسلمين را در مسايل ديني و اجتماعي مشخص مي سازد .تفسير نمونه : نظرات جامعي از بيشتر مفسران در اين مورد نقل كرده و در نتيجه چنين مي گويد : همه مفسران شيعه در اين زمينه اتفاق نظر دارند كه منظور از ( اولي الامر ) امامان معصوم ( ع ) مي باشند كه رهبري مادي و معنوي جامعه اسلامي در تمام شوون زندگي از طرف خدا و پيامبر اسلام ( ص ) به آنها سپرده شده است و غير آنها را شامل نمي شود و البته كساني كه از طرف آنها به مقامي منصوب شوند و پستي را در جامعه اسلامي به عهده بگيرند، با شروطمعيني اطاعت آنها لازم است نه به خاطر اين كه اولي الامرند، بلكه به خاطر اين كه نمايندگان اولي الامر مي باشند و اضافه مي كند تنها تفسيري كه ازاشكالات مفسرين سالم مي ماند همين تفسير ( ( اولي الامر ) ) به رهبران و امامان معصوم است زيرا اين تفسير با اطلاق وجوب اطاعت كه از آيه فوق استفاده مي شود كاملا" سازگار است چون مقام عصمت امام او را از هرگونه خطا و اشتباه و گناه حفظ مي كند و به اين ترتيب فرمان او همانند فرمان پيامبر اسلام ( ص ) بدون هيچگونه قيد و شرطي واجب الاطاعه است ، ( تفسير نمونه ، ج 3، ص 436 - 438 ) . بعضي از دانشمندان معروف اهل تسنن از جمله مفسر معروف ( فخر رازي ) در آغاز سخنش در ذيل اين آيه به اين حقيقت اعتراف كرده ،مي گويد : كسي كه خدا اطاعت او را به طور قطع و بدون چون و چرا لازم شمرده حتما" بايد معصوم باشد، زيرا اگر معصوم از خطا نباشد به هنگامي كه مرتكب اشتباه مي شود خداوند اطاعت او را واجب شمرد و پيروي او را در انجام خطالازم دانسته است و اين خود يك نوع تضاد در حكم الهي ايجاد مي كند، زيرا ازيك طرف انجام آن عمل ممنوع است و از طرف ديگر پيروي از اولي الامر لازم است ، ولي از آنجا كه فخر رازي آشنايي به مكتب اهل بيت ( ع ) و امامان نداشته اين احتمال را كه اولي الامر اشخاص معين از امت بوده باشند ناديده گرفته است و ناچار شده كه اولي الامر را به مجموع امت يا نمايندگان عموم طبقات مسلمين تفسير كند، ( تفسير نمونه ، ج 3، ص 439 ) . در اين كه امامان معصوم ( ع ) اولي الامر هستند در آيه ديگر هم اشاره به آن شده است ( ( ... ولوردوه الي الرسول و الي اولي الامر منهم لعلمه الذين يستنبطونه منهم... ؛ اگر به رسول و به صاحبان حكم رجوع مي كردند همانا ( تدبير كار ) را آنان كه اهل بصيرتند مي دانستند و در آن واقعه صلاحانديشي مي كردند ) ) ، ( نسا، آيه 83 ). اولي الامر در اين آيه همان كساني هستند كه در آيه قبلي مطرح شد كه عبارت باشد از معصومين ( ع ) ، ( الميزان ، ج 5، ص 24 ) . اما اقوال ديگري كه در تفسيراولي الامر وارد شده است واز جمله اين كه بگوييم منظور از اولي الامرفرماندهان لشكر اسلام ميباشد و - اسامه بن زيد - هم كه يكي از آنهاست ، باتوجه به توضيحي كه در معناي اولي الامر بيان گرديد مردود به نظر مي رسد.چون امارت ، فرمانده بر لشكر در واقعه خاص است ، علم و خبره بودن فرمانده به خارج از اميري لشكر تجاوز نمي كند، ( برداشت از الميزان ، ج 5، ص 20 ) . درمنابع اسلامي نيز احاديثي وارد شده كه تفسير - اولي الامر - به ايمه اهل بيت ( ع ) را تاييد مي كند .از جمله : 1- مفسر مشهور اسلامي ابوحيان اندلسي مغربي در تفسير بحرالمحيط مي نويسد كه اين آيه در حق علي و ايمه اهل بيت ( ع ) نازل گرديده است ، ( بحرالمحيط، ج 3، ص 278، طبع مصر، نقل ازتفسير نمونه ، ج 3 ) . در تفسير عياشي از امام محمد باقر ( ع ) نقل مي كند، منظوراز اولي الامر ايمه ( ع ) مي باشد، ( تفسير الميزان ، ج 5، ص 24 ) . ابن بابويه ازجابر بن عبدالله انصاري روايت مي كند : وقتي آيه ( ( اطيعوا الله و اطيعواالرسول و اولي الامر منكم ) ) بر پيامبر ( ص ) نازل شد گفتم يا رسول الله ، خدا ورسول را شناختم . اولي الامر كه خداوند اطاعتشان را همراه اطاعت تو قرار داده چه كساني هستند؟ فرمود : ( ( آنان جانشينان من هستند اي جابر و پيشوايان مسلمين پس از من ، اول ايشان علي بن ابيطالب است و پس از وي حسن وحسين و علي بن حسين ... ) ) يك يك ايمه ( ع ) نام مي برد، ( تفسير نورالثقلين ، ج 1، ص 499 ) . براي آگاهي بيشتر ر.ك : 1- تفسير نمونه ، ج 3ناصر مكارم شيرازي 2- امامت و رهبري شهيد مطهري ;
نظرات شما عزیزان:
:: موضوعات مرتبط:
سوالات و شبهات،
،
:: برچسبها:
آيه 59 سوره نسا,