این سوره سومین سوره قرآن کریم است که ۲۰۰ آیه دارد . یکی از مشخصات بارز این سوره، که در قریب به پنجاه آیه ( یعنی آیه ۱۲۱ تا ۱۶۵) جلب نظر می کند عبارت است
از: توصیف غزوه احد، و ثبت و ضبط رویدادهای مربوط به آن، و ارائه درس ها وعبرت ها در لابلای آن.
به دنبال توصیف از غزوه احد، بیان و گزارشی راجع به فضیلت شهادت و منزلت شهداء در پیشگاه پروردگار- طی آیاتی – جلب نظر می کند، و قضیه و داستانی از غزوه ” حمراء الاسد” و دعوت مردم به صبر و ثبات و پایداری نیز ضمن آیاتی از این سوره مطرح شده است.
در پایان سوره تصویر و تابلوی جالبی از دعاء مومنین و استجابت این دعا از سوی پروردگار جهان ترسیم گردیده است. این سوره در سال سوم هجرت پس از جنگ احد ، در مدینه نازل شد .
وجه تسمیه سوره آل عمران
عمران نام سه نفر از اشخاص مشهور بوده است : نام پدرحضرت موسی (ع) ، پدر حضرت مریم (ع) و پدر حضرت علی (ع )که بیشتر به ابوطالب مشهور بوده است. ولی در این سوره ببیشتر منظور از آل عمران ، پدر حضرت مریم و همسرش و حضرت مریم (ع) و حضرت عیسی (ع) است . این کلمه دو بار در این سوره به کار رفته است .
سوره آل عمران یاد آور طبقات و رده هائی از انسان ها است که خداوند متعال آنها را از میان جامعه بشری گزینش و انتخاب کرده است، و اینان عبارتند از: آدم، نوح ، آل ابراهیم و آل عمران.
محتوای سوره
در این سوره مطالب زیادی از جمله : ماجرای جنگ احد ، مطالب فراوانی راجع به جهاد ، مباهله ، دعوت یهود به اسلام ، امر به صبر و پایداری ، بیان فضیلت شهدا و چند دعای زیبا آمده است. به طور کلی می توان محتوای سوره را به چند بخش تقسیم کرد :
۱- بخش مهمی از این سوره از توحید و صفات خداوند و معاد و معارف اسلامی بحث می کند .
۲- بخش دیگری پیرامون جهاد و دستورات مهم آن و حیات جاویدان شهیدان در راه خدا ، همچنین درس های عبرتی که در دو غزوه بدر و احد بود سخن می گوید .
سوره آل عمران یاد آور طبقات و رده هائی از انسان ها است که خداوند متعال آنها را از میان جامعه بشری گزینش و انتخاب کرده است، و اینان عبارتند از: آدم، نوح ، آل ابراهیم و آل عمران.
۳- در قسمتی از این سوره ، به یک سلسله احکام اسلامی در زمینه لزوم وحدت مسلمین ، خانه کعبه ، فریضه حج ، امر به معروف و نهی از منکر ، تولی و تبری ، مسأله امانت ، انفاق در راه خدا ، ترک دروغ، مقاومت و پایمردی در مقابل دشمن ، صبر در مقابل مشکلات و آزمایش های مختلف و خداوند در هر حال، اشاره شده است.
۴- بخشی از تاریخ انبیا از جمله آدم و نوح و ابراهیم و موسی و عیسی و داستان مریم و مقامات این زن بزرگ نیز ذکر شده است.
اهداف و مقاصد سوره آل عمران
سراسر آیات سوره ” آل عمران”، مدنی است، اما نباید آن را از سوره های نخستینی دانست که در مدینه نازل شدند، چرا که این سوره پس از گذر مدتی طولانی- که مسلمین طی این مدت در مدینه به سر بردند- نازل گردید. ضمن همین مدت طولانی بود که رویدادهای مربوط به فتح و پیروزی و یا هزیمت و شکست مسلمین، دگرگونی مطلوبی در حالاتشان به ارمغان آورده ، و اوضاع را متحول ساخت. مسلمین آشکار با اهل کتاب حشر و نشر داشتند و میان آنها در زمینه دعوت اسلامی و احکام و تعالیم اسلام منازعات و احتجاجاتی جریان یافت.
در سوره آل عمران – همانطور که در آغاز امر یادآوری شد- از غزوات ” بدر” و “احد” و “حمراء الاسد” و “بدر اخیر” که در شعبان سال چهارم هجری روی داد ، سخن رفته است. سوره مزبور پس از سوره انفال نازل گردید .
فضیلت قرائت سوره
نبی اکرم (ص) فرمودند :« هر کس سوره آل عمران را بخواند به تعداد آیات آن ، امانی بر پل دوزخ به او می دهند.» ۱
حضرت امام صادق (ع) فرمودند : هر کس سوره آل عمران را بخواند روز قیامت همراه او و روی سرش سایه ای خواهد بود. ۲
حضرت رسول اکرم (ص) فرمودند : هر کس سوره آل عمران را در روز جمعه بخواند تا وقتی که خورشید غروب کند خدا و فرشتگان برای او درود می فرستند.
و نیز فرمودند: هر کس در شب آیات آخر سوره آل عمران را بخواند این گونه است که همه آن شب را عبادت کرده است .
و نیز در روایتی دیگر از ایشان آمده است : هر کس شب جمعه سوره آل عمران را بخواند فردای قیامت او را دو پرده دهند تا چون برق از پل صراط بگذرد .
اثرات شفا بخش سوره
- اگر آیه ۸ این سوره را بجای دردناک بخوانند شفا یابد: « ربنا لا تزغ قلوبنا …»
- چون کسی از خانه خارج شود آیات آخر سوره آل عمران و قدر و حمد و آیة الکرسی را بخواند که موجب بر آمدن حاجت های دنیا و آخرت است .
- برای گشایش کارها باید هر روز ۳۵۰ بار آیه ۷۳ «قُلْ إِنَّ الْفَضْلَ بِیَدِ اللّهِ یُؤْتِیهِ مَن یَشَاء وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ » ؛ بگو : فضیلت به دست خداست ، به هر کس خواهد آن را عطا می کند ، که او بخشاینده و دانا است.
حضرت امام صادق(ع) فرمودند : اگر سوره آل عمران را با زعفران بنویسد و به گردن کسی که می خواهد بچه دار شود آویزان کند به اجازه خدای متعال بچه دار می شود و اگر حامله شد ولی با سختی فرزند او متولد می شود ، این کار موجب آسانی زایمان او می شود. ۳
۱- برگزیده تفسیر نمونه ج۱ ص۲۵۹٫
۲- نور الثقلین ج۱ص ۲۶٫
۳- برهان ج۱ ص۲۶۹٫
نظرات شما عزیزان:
:: موضوعات مرتبط:
فضیلت و خواص سوره های قرآن،
،
:: برچسبها:
فضیلت و خواص,
سوره مبارکه آل عمران,